Μέχρι και 100 δόσεις για τα αυθαίρετα.

Τη δυνατότητα αποπληρωμής του προστίμου μέχρι και σε 100 δόσεις, εφόσον το αυθαίρετο δηλωθεί έως το τέλος του 2013, θα δίνει ο νέος νόμος για την «τακτοποίηση» της αυθαίρετης δόμησης. Σύμφωνα με το κείμενο που υπεβλήθη προ ημερών στη Βουλή για νομικό έλεγχο, ο νέος νόμος θα έχει διάρκεια έως το τέλος του 2014, και των διατάξεων του θα μπορούν να επωφεληθούν και όσοι είχαν ξεκινήσει τη διαδικασία με τον ν. 4014/11. Ανάμεσα σε άλλα, το νέο σχέδιο νόμου προσφέρει έκπτωση 50% για την «τακτοποίηση» της κύριας κατοικίας μακροχρόνια ανέργων. Ενώ νομιμοποιεί συλλήβδην, χωρίς την καταβολή παραβόλου ή προστίμου, και τα αυθαίρετα της εκκλησίας (όσα χρησιμοποιούνται ως θρησκευτικοί ή λατρευτικοί χώροι), αλλά και της ΔΕΗ Α.Ε.

Η σημαντικότερη, ίσως, μεταβολή στη διαδικασία καταβολής του προστίμου σε σχέση με το σχέδιο νόμου που δόθηκε προ μηνών σε διαβούλευση είναι η μεγάλη αύξηση του αριθμού των δόσεων: όσοι εκκινήσουν τη διαδικασία μέσα στο 2013 θα μπορούν να αποπληρώσουν το πρόστιμο σε 100 δόσεις, ενώ όσοι το αποφασίσουν μέσα στο 2014 σε 60 δόσεις. Η έκπτωση 25% για την εφάπαξ καταβολή και 10% για την καταβολή του 30% του προστίμου εντός εξαμήνου παραμένουν.

Μια άλλη σημαντική αλλαγή αφορά την κατηγορία των «μεγάλων» πολεοδομικών παρανομιών (για τα αυθαίρετα χωρίς άδεια, ή εκείνα που έχουν υπέρβαση συντελεστή δόμησης άνω του 40% ή επιτρεπόμενου ύψους άνω του 20%). Με την πληρωμή παραβόλου και προστίμου, στα αυθαίρετα αυτά θα δίνεται κατ’ αρχήν αναστολή κυρώσεων για 30 έτη. Και κατόπιν ανοίγει ένα «παράθυρο» για οριστική εξαίρεσή τους από την κατεδάφιση, υπό προϋποθέσεις:

• Μετά το «κλείσιμο» της προθεσμίας υποβολής νέων δηλώσεων, ο υπουργός Περιβάλλοντος θα επιλέγει περιοχές αυθαιρέτων οι οποίες θα πολεοδομηθούν εντός 5ετίας.
• Εντός 10ετίας ο έχων αυθαίρετο θα πρέπει να ζητήσει από την πολεοδομία να ελεγχθεί το κτίσμα από Ελεγκτή Δόμησης (το κόστος επιβαρύνει τον ιδιοκτήτη), προκειμένου να πιστοποιηθεί ότι τα στοιχεία που δήλωσε για την «τακτοποίηση» ήταν ακριβή.
• Τέλος, εντός 10ετίας ο έχων αυθαίρετο θα πρέπει να ανταλλάξει ή να εξαγοράσει από την Τράπεζα Γης συντελεστή δόμησης ίσο με την υπέρβαση δόμησης που έχει πραγματοποιήσει.

Όσον αφορά τις υπόλοιπες κατηγορίες, αυτές παραμένουν ως έχουν με μικρές αλλαγές:

• Τα προ της 9.6.1975 ακίνητα, που έχουν αποκλειστική χρήση κατοικίας, θα εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης (θα νομιμοποιούνται) με 500 ευρώ εφάπαξ.
• Για τα προ της 1.1.1983 ακίνητα, θα καταβάλλεται το 15% του προστίμου.
• Μικρές παραβάσεις θα νομιμοποιούνται με 500 ευρώ.
• Μεσαίες παραβάσεις (με υπέρβαση συντελεστή δόμησης μικρότερη του 40% και ανώτατου ύψους μικρότερη του 20%), μετά την καταβολή του προστίμου, ως έχει σήμερα, και τη συμπλήρωση της ταυτότητας του κτιρίου, θα εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση. Αλλαγή: Στα ανωτέρω ποσοστά θα συνυπολογίζονται όλα τα αυθαίρετα κτίσματα επί του ακινήτου, καθώς και αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης που ρυθμίστηκαν με τους νόμους για τους ημιυπαίθριους (ν. 3775/09 ή 3843/10) ή τον ν. 4014/11.

Μια ακόμη διαφοροποίηση σε σχέση με το προηγούμενο πλαίσιο είναι ότι για κάθε τακτοποίηση αυθαιρεσίας σε παραδοσιακό οικισμό ή σε διατηρητέο κτίριο, θα πρέπει να εξετάζεται από επιτροπή (που συστήνεται στην έδρα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης) η μορφολογική και αισθητική του ένταξη στο δομημένο περιβάλλον. Η ρύθμιση αυτή ίσχυε μόνο για τις πρόχειρες κατασκευές. Η μεταβίβαση ενός τέτοιου ακινήτου γίνεται με την καταβολή παραβόλου και του 30% του προστίμου, ενώ η προθεσμία εξόφλησης αρχίζει από τη στιγμή που ο ιδιοκτήτης θα πάρει το «πράσινο φως» από την επιτροπή. Τέλος, όσον αφορά τις εκπτώσεις, στις ειδικές κατηγορίες (ΑΜΕΑ, πολύτεκνοι κ.ά.) προστίθενται οι μακροχρόνια άνεργοι, που για τη «νομιμοποίηση» της κύριας κατοικίας τους θα καταβάλουν μόνο το 50% του προστίμου.

Το τελικό σχέδιο νόμου, μετά όποιες αλλαγές της τελευταίας στιγμής γίνουν από το ΥΠΕΚΑ, θα κατατεθεί στη Βουλή μέσα στις επόμενες ημέρες.

Νομιμοποιήσεις σε δημόσιες ή δασικές εκτάσεις
Για κάθε κατηγορία υπάρχει και μια εξαίρεση. Με αυτή τη φιλοσοφία, το νέο σχέδιο νόμου για την αυθαίρετη δόμηση περιέχει πλήθος «παραθύρων» για τη δήλωση και άλλων κατηγοριών αυθαιρέτων, συχνά αναιρώντας τις όποιες απαγορεύσεις περιέχει. Στόχος να προσεγγίσουν τα δημόσια ταμεία όσον το δυνατόν περισσότεροι παρανομούντες. Το ζητούμενο βέβαια είναι κατά πόσο οι διατάξεις αυτές θα «κοστίσουν» και στον νέο νόμο τη συνταγματικότητα του.

Πιο συγκεκριμένα:

• Στη ρύθμιση μπορούν να υπαχθούν αυθαίρετα σε χώρους αρμοδιότητας της Κτηματικής Υπηρεσίας έπειτα από έγκριση της γενικής διεύθυνσης Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων. Με άλλα λόγια, επιτρέπεται η «τακτοποίηση» αυθαιρέτων σε δημόσιες δασικές εκτάσεις ή στον αιγιαλό με τη σύμφωνη γνώμη μιας υπηρεσίας, παρότι ο γενικός κανόνας του νόμου είναι ότι η «τακτοποίηση» αυθαιρέτων σε δάση και αιγιαλό απαγορεύεται.
• Δίνεται η δυνατότητα «νομιμοποίησης» αυθαιρέτων σε δημόσιες εκτάσεις, εφόσον πρόκειται για πρώτη κατοικία και ο παρανομών έχει υποβάλει αίτηση εξαγοράς.
• Επιτρέπεται η διατήρηση αυθαίρετων κατασκευών με εντολή υπουργού πέραν του χρόνου που ορίζει ο νόμος και μάλιστα δίνεται η δυνατότητα να πραγματοποιηθούν σε αυτά οικοδομικές εργασίες.
• Δυνατότητα να υπαχθούν στο νόμο έχουν και αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις «που πραγματοποιήθηκαν σε εκτάσεις για τις οποίες δεν έχουν καθοριστεί ή αναθεωρηθεί καθ’ οποιανδήποτε τρόπο οι χρήσεις γης τα τελευταία 25 έτη», κατά παρέκκλιση των λοιπών διατάξεων.
• Απαγορεύεται η «νομιμοποίηση» αυθαιρέτων που ξεπερνούν καθ’ ύψος την κορυφογραμμή, εκτός αν είχαν χτιστεί μέχρι το τέλος του 2003.
• Δίνεται η δυνατότητα «τακτοποίησης» για μια διετία παράνομων προσωρινών κατασκευών σε κοινόχρηστους χώρους, παρότι ο γενικός κανόνας τις απαγορεύει. Αλλά και αυθαίρετων εγκαταστάσεων (προφανώς στον αιγιαλό) που είναι απαραίτητες σε μονάδες ιχθυοκαλλιεργειών, επίσης για μια διετία.
• Δίνεται η δυνατότητα να «τακτοποιηθούν» για μια διετία αυθαίρετες κατασκευές (γενικώς και αορίστως) σε ρέματα και παρόχθιες ζώνες στις παραμεθόριες περιοχές των περιφερειακών ενοτήτων Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου. Απαιτείται συναίνεση του τοπικού δήμου και θετική γνωμοδότηση του φορέα διαχείρισης, αν πρόκειται για προστατευόμενη περιοχή.

Οι εξαιρέσεις αυτές έρχονται να προστεθούν σε εκείνες που υπήρχαν στην προηγούμενη μορφή του σχεδίου νόμου. Για παράδειγμα, μπορούν να «δηλωθούν»:

• Αυθαίρετα σε κοινόχρηστους χώρους, οι οποίοι δεν έχουν απαλλοτριωθεί.
• Αυθαίρετα στον αιγιαλό όταν προϋφίστανται της οριοθέτησης του παλαιού αιγιαλού και εκκρεμεί δικαστική απόφαση για την εξαίρεσή τους.
• Αυθαίρετες κατασκευές εντός αρχαιολογικών χώρων, αν κατασκευάστηκαν πριν από την ανακήρυξη της αρχαιολογικής ζώνης.
• Σε ιστορικούς τόπους ή τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, αν το αυθαίρετο κατασκευάστηκε σε εποχή που δεν απαγορεύονταν οι οικοδομικές εργασίες (το γεγονός ότι είναι αυθαίρετο, δηλαδή χωρίς άδεια, θεωρείται σε κάθε περίπτωση δευτερεύον).

Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι στο κεφάλαιο 2 του νόμου απαγορεύεται η νομιμοποίηση αυθαιρέτων σε παραδοσιακούς οικισμούς ή διατηρητέα. Εκτός… αν γίνει με τη διαδικασία που αναφέρεται στα άρθρα 13 και 14 του ιδίου σχεδίου νόμου.

Πηγή:

• Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Σελίδες 1-3 | 11/07/2013 [έντυπη έκδοση]